1. Đầu tiên là MP3 ( viết tắt từ MPEG-1 Audio Layer 3)
MP3 quá phổ biến. Nghe đến "MP3" là người ta nghĩ ngay đến "file nhạc". Đây là dạng "nén" cho phép chứa đến hàng trăm bài nhạc trên 1 đĩa CD với chất lượng âm thanh "gần tương đương" CD nhạc gốc - vốn chỉ chứa khoảng chục bài nhạc.
Thực ra MP3 không thể hiện hoàn toàn chính xác âm thanh của CD nhạc gốc (nhờ vậy mà các đĩa CD nhạc vẫn bán được!) nhưng lại được các công ty công nghệ hậu thuẫn định dạng này.
Cho đến thời điểm này, MP3 vẫn là định dạng file nhạc được ưa chuộng nhất (đối với cả người dùng và các hãng sản xuất máy nghe nhạc).
Logo của chuẩn định dạng MP3
Để có được file nhạc với kích thước nhỏ, MP3 sử dụng thuật toán để mã hoá và tái tạo track nhạc trên CD, loại bỏ một số âm thanh "ít quan trọng" - những âm thanh mà tai người thường không cảm thụ được (ví dụ như âm thanh nằm ngoài dải tần 20-20.000 Hz). Các định dạng âm thanh nén khác cũng sử dụng cách thức tương tự, chỉ khác nhau về thuật toán (được gọi là "codec").
Cách thức nén của MP3 và các định dạng cạnh tranh như AAC, WMA, RealAudio, OGG.. (sẽ được nói ở phần sau) được gọi là nén "mất" (lossy). Sở dĩ gọi là nén mất vì nó sẽ làm mất hay thay đổi một số thông tin âm thanh gốc.
Nhiều bác thắc mắc lý do tại sao khi chuyển từ định dạng này sang định dạng khác thì file âm thanh càng nghe càng dở. Lý do là vì mỗi định dạng nhạc sẽ bị mất mỗi kiểu khác nhau khi nén và chuyển định dạng. Càng chuyển nhiều, càng mất âm thanh gốc ban đầu. Do vậy các bác cũng đừng ham định dạng này mà bỏ định dạng kia, trừ khi các bác có trong tay CD gốc hay file nhạc nén dạng "không mất".
2. Định dạng file WAV
Khác với dạng nén "mất", nén "không mất" (lossless) giữ gần như nguyên vẹn âm thanh gốc. Việc chuyển qua lại giữa các định dạng âm thanh "lossless" hầu như không làm mất âm thanh gốc.Nhưng cái giá phải trả là "nén" chẳng được bao nhiêu.
Logo chuẩn định dạng file WAV
Trong nhóm các định dạng âm thanh nén "không mất" thì Wave là định dạng đảm bảo tính trung thực âm thanh gốc cao nhất .Thực chất thì Wave là định dạng âm thanh không nén. Nó sẽ là lựa chọn tốt nhất cho việc chuyển các đĩa CD nhạc bất hủ của các bác thành file để lưu trữ trên máy tính.
Vấn đề với Wave là kích thước file khổng lồ. Các bác cứ tưởng tượng cứ 1 phút nhạc, WAV sẽ chiếm khoảng 10MB dung lượng, nghe một bài 5 phút mất khoảng 50MB ổ cứng thì sẽ biết là thế nào. (chất lượng "như CD" mà). Đây có thể không là vấn đề với ổ cứng hàng trăm GB nhưng lại là vấn đề với bộ nhớ khiêm tốn của máy nghe nhạc di động hoặc nghe trên đĩa CD như hiện nay. Giải pháp bây giờ chủ yếu là ghi ra đĩa DVD để tận hưởng những âm thanh bất hủ đó.
3. Chuẩn định dạng WMA:
Định dạng này được cho là nén ở bitrate thấp tốt hơn MP3. WMA ở bitrate 96kbps cho chất lượng âm thanh tương đương MP3 ở bitrate 128kbps (với điều kiện "nén" trực tiếp từ CD chứ không phải chuyển từ file MP3 sang WMA), nhờ vậy giảm được ¼ kích thước file âm thanh. WMA phổ biến trên PC và trên mạng. WMA phổ biến được như ngày hôm nay một phần cũng bởi ảnh hưởng của “đại gia” phần mềm Microsoft - hãng sở hữu định dạng này .
Ngày càng có nhiều máy chơi nhạc di động hỗ trợ định dạng này nhưng độ phổ biến không được thông dụng như MP3
Logo của chuẩn định dạng WMA
Ngoài các chuẩn định dạng phổ biến trên, còn có khá nhiều các chuẩn khác nữa. Dưới đây xin giới thiệu sơ qua để các bác có cái nhìn toàn diện hơn:
MP3 ( .mp3 )
MPEG-1 Audio Player 3 ( MP3 ) được học viện Fraunhofer Institute ( Đức ) phát triển vào cuối thập niên 1980. MP3 là định dạng nhạc nén “già” nhất và phổ biến nhất, gần như tất cả máy nghe nhạc đều hỗ trợ định dạng này.
Website: www.iis.fraunhofer.de
AAC ( .mp4, .m4a, m4p )
Advanced Audio Coding ( AAC ) cũng do học viện Fraunhofer Institute phát triển từ năm 1997 (hợp tác với một số công ty như AT&T, Sone và Dilby ). AAC còn được coi là MP4 và được xem là định dạng cải tiến của MP3. AAC được Apple sử dụng cho dịch vụ cung cấp nhạc số ITunes
MP3PRO ( .mp3pro )
Được Thompson ( đồng sở hữu phát minh MP3) công bố vào năm 2001 dựa trên công nghệ của Coding Technologies ( có kết hợp với Fraunhofer Institute ). MP3PRO được cho là thế hệ tiếp theo của MP3, có khả năng nén gấp đôi MP3 với chất lượng tương đương.
Website: www.mp3prozone.com
Musepack ( .mpc )
Là codec nguồn mở được phát triển từ năm 1997, ban đầu dựa trên MPEG-1 Layer 2 ( trước đây được biết đến với tên MPEG+ hay Mp+). Định dạng này được thiết kế tối ưu cho chất lượng xuất sắc ở bitrate cao.
Website: www.musepack.net
Ogg Vorbis ( .ogg )
Là codec nguồn mở được Xiph.org Foundation đề xuất năm 1993 ( khi đó được biết đến với tên “Squish”). Định dạng này nén tốt và chất lượng cao, hiện phổ biến không kém MP3 và WMA.
Website : www.vorbis.com
Real Audio ( .ra, .ram, .rm )
Là định dạng độc quyền của Real Networks, được thiết kế chủ yếu cho nhạc phát trực tuyến vì có mức nén cao ( nhưng cũng có thể nghe “offline”). Phiên bản đầu tiên ra mắt vào năm 1995, từ phiên bản 10 có thêm dạng nén “lossless”.
Website: www.realnetworks.com
Windows Media Audio ( .wma )
Định dạng do Microsoft phát triển nhằm cạnh tranh với MP3, ra mắt chính thức năm 1999. WMA được tích hợp chặt chẽ với Windows Media Player. WMA từ phiên bản 9 có thêm định dạng nén lossless.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét